So sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình

Phát sinh, phát triển, diệt vong là quy luật tự nhiên của hầu hết các sự vật, hiện tượng trong thế giới. Sự mất đi của một vật tạo nền tảng cho sự xuất hiện và phát triển của các sự vật khác, được Triết học gọi là quy luật phủ định. Khi tìm hiểu quy luật này, để hiểu rõ chúng ta cần so sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình.

Phủ định là gì?

Trước hết để có thể so sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình đòi hỏi chúng ta cần hiểu cơ bản về quy luật phủ định. Phụ thuộc vào thế giới quan và phương pháp luận, các nhà triết học với các trường phái khác nhau có các quan niệm khác nhau về phủ định. Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, phủ định là sự thay thế sự vật này bằng sự vật khác trong quá trình vận động và phát triển. Như vậy, sự phủ định là tiền đề, điều kiện cho sự phát triển liên tục, cho sự ra đời của cái mới thay thế cái cũ.

Phủ định biện chứng là gì?

Phủ định biện chứng là phạm trù triết học dùng để chỉ sự phủ định tự thân, là mắt khâu trong quá trình dẫn đến tới sự ra đời sự vật mới, tiến bộ hơn sự vật cũ.

Phủ định biện chứng có đặc trưng cơ bản là tính khách quan và tính kế thừa. Trong đó:

– Tính khách quan xuất phát từ sự phủ định nằm trong bản thân sự vật. Đó chính là kết quả giải quyết những mâu thuẫn bên trong của sự vật. Việc giải quyết các mâu thuẫn bên trong sự vật thúc đẩy quá trình phát triển, do đó phủ định biện chứng là một tất yếu khách quan trong quá trình vận động và phát triển của sự vật.

– Tính kế thừa của phủ định biện chứng xuất phát từ kết quả của sự phát triển tự thân của sự vật, nên nó không thể là sự thủ tiêu, sự phá hủy hoàn toàn cái cũ.

Phủ định siêu hình là gì?

Khác với phủ định biện chứng, phủ định siêu hình là sự phủ định được diễn ra do sự can thiệp, sự tác động từ bên ngoài, cản trở hoặc xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật.

Phủ định siêu hình được thể hiện trong qua phương pháp luận siêu hình. Phương pháp này chỉ thấy sự vật, hiện tượng trong sự cô lập, tách rời, không thấy sự liên kết tác động qua lại. Do đó, chỉ thấy sự vật, hiện tượng trong trạng thái tính mà không nhìn nhận được sự vận động phát triển của sự vật, hiện tượng.

So sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình

Từ định nghĩa nêu trên, ta có bảng so sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình như sau:

Tiêu chí	Phủ định biện chứng	Phủ định siêu hình
Khái niệm	Phủ định biện chứng là phạm trù triết học dùng để chỉ sự phủ định tự thân, là mắt khâu trong quá trình dẫn đến tới sự ra đời sự vật mới, tiến bộ hơn sự vật cũ.	Phủ định siêu hình là sự phủ định được diễn ra do sự can thiệp, sự tác động từ bên ngoài, cản trở hoặc xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật.
Giống nhau	Phủ định biện chứng và phủ định siêu hình đề giống nhau ở chỗ: chúng đều xóa bỏ hoặc phủ nhận sự tồn tại của một hiện tượng.
Nguyên nhân	Diễn ra do sự phát triển bên trong bản thân sự vật và hiện tượng.	Diễn ra do sự can thiệp, tác động từ bên ngoài
Quá trình phủ định	Không xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật	Xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật
Kết quả	Sự vật sẽ không bị xóa bỏ hoàn toàn mà là cơ sở cho sự xuất hiện sự vật mới và sẽ tiếp tục tồn tại và phát triển trong sự vật mới.	Sự vật và hiện tượng sẽ bị xóa bỏ hoàn toàn, không tạo ra và không liên quan đến sự vật mới
Ví dụ	Quá trình phát triển, sinh trưởng của hạt lúa là một ví dụ điển hình về phủ định biện chứng. Cụ tể, người nông dân gieo hạt giống lúa. Sau thời gian nhất định, hạt giống nảy mầm. Khi đó, sự nảy mầm là chính là phủ định biện chứng đối với hạt. Hạt giống là tiền đề làm xuất hiện quá trình phát triển thành cây và sinh trưởng tốt.	1. Suốt đêm qua, cơn báo số 8 đổ bộ vào đất liền. Gió to, mưa lớn đã làm đổ cây cối ở một số tuyến đường. 2. Con người xay xát hạt thóc trở thành hạt gạo, sau đó nấu gạo thành cơm. 3. Do sâu bệnh phá hoại mùa màng, người nông dân đã sử dụng thuộc trừ sâu để tiêu diệt sâu bệnh.

Ý nghĩa phương pháp luận

Thông qua tìm hiểu về so sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình, ta thấy phủ định biện chứng có quan điểm đúng đắn về sự phát triển của sự vật, hiện tượng. Sự vật, hiện tượng luôn vận động và phát triển theo các chu kỳ khác nhau, chu kỳ sau tiến bộ hơn chu kỳ trước.

Bên cạnh đó, phủ định biện cứng cũng cho thấy mọi sự vật luôn xuất hiện cái mới thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay đế cái lạc hậu; cái mới ra đời từ cái cũ. Từ đó, kế thừa và phát huy cái cũ, rút ra bài học kinh nghiệm đồng thời tránh thái độ phủ định hoàn toàn.

Như vậy, việc so sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình có ý nghĩa rất lớn đến việc tìm hiểu, nghiên cứu quá trình phát triển của các sự vật và hiện tượng. Do đó, trong hoạt động nhận thức và thực tiễn, đòi hỏi cần vận dụng tổng hợp các quy luật một cách đầy đủ, sâu sắc, năng động và sáng tạo phù hợp với điều kiện cụ thể. Chúng tôi mong rằng các thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ hữu ích với quý bạn đọc. Cảm ơn đã theo dõi bài viết của chúng tôi.

The post So sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình appeared first on Luật Hoàng Phi.

source https://luathoangphi.vn/so-sanh-phu-dinh-bien-chung-va-phu-dinh-sieu-hinh/